کاربرد انواع هدگیر ارتودنسی

کاربرد انواع هدگیر ارتودنسی

در طول درمان ارتودنسی، استخوان فک فوقانی (ماگزیلا) و فک تحتانی (مندیبل) ممکن است بیش از موارد معمولی نامرتبی دندان‌ها از حالت تعادل خارج شده باشند. در این موارد، بسته به تشخیص بالینی و عکس‌برداری‌های انجام شده، متخصص ارتودنسی توصیه می‌کند که از هدگیر به‌عنوان بخشی از برنامه‌ی کلی ارتودنسی استفاده کنید. هدگیر چیست و چه تفاوتی با براکت و سیم‌کشی‌های عادی دارد؟

هدگیر چیست؟

هدگیر یک نام کلی برای ابزاری است که در خارج از دهان قرار گرفته و فشار خاصی را برای رشد مناسب فک و صورت اعمال می‌کند. متخصصین ارتودنسی در موارد خاصی از هدگیر استفاده می‌کنند که تغییر موقعیت دندان‌ها با استفاده از براکت، سیم‌کشی و یا نگه‌دارنده‌های شفاف که در روش‌های معمولی استفاده می‌شوند، امکان‌پذیر نیست. از آنجایی‌که این تجهیزات سیم‌هایی دارند که از دهان خارج می‌شود ممکن است فکر کنید که ظاهر آن‌ها عجیب است. هدگیر را می‌توان به دندان‌های پشتی فک فوقانی متصل کرد. این وسیله دارای یک گردنبند یا سربند و یا هردو بوده که به یک کمان فلزی (کمان صورت) وصل شده و آن را به یک بریس ثابت یا متحرک متصل می‌کند.

چه زمانی از هدگیر استفاده می‌شود؟

هدگیر زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که یک کودک یا نوجوان در حال رشد بوده و استخوان‌های فک او هنوز در حال شکل‌گیری هستند. بدین ترتیب، هدگیر می‌تواند استخوان‌های فک و دندان‌ها را قبل از ثابت شدن در یک محل، به موقعیت مناسب حرکت دهد.

انواع هدگیر

هدگیرهای ارتودنسی انواع مختلفی دارند که هر یک برای موقعیت خاصی طراحی شده‌اند.

یکی از انواع رایج هدگیر، هدگیر گردنی است. این وسیله یک سیم U شکل داشته که به نوار روی دندان‌های پشتی شما متصل می‌شود. بند این وسیله نیز در پشت گردن شما بسته خواهد شد. هدگیر بالا کشنده نیز مشابه همین دستگاه بوده و به دندان‌ها متصل می‌شود و علاوه بر آن، یک بند اضافی برای بسته شدن بر روی سر خواهد داشت. این هدگیرها معمولاً برای اصلاح اوربایت شدید افقی (از نظر تخصصی به آن “اورجت” هم گفته می‌شود) در کودکان مورد استفاده قرار گرفته و می‌توانند از رشد فک فوقانی جلوگیری کنند.

این وسیله می‌تواند به بزرگسالانی که پس از کشیدن دندان، دچار مشکل در فاصله‌ی بین دندان‌ها و نامرتبی آن‌ها شده‌اند، نیز کمک کند. معمولاً لازم است تا این هدگیرها روزانه به مدت 12 تا 14 ساعت مورد استفاده قرار بگیرند.

یکی دیگر از انواع هدگیر، هدگیر کشش معکوس یا فیس ماسک است. این وسیله معمولاً برای اصلاح آندربایت مورد استفاده قرار می‌گیرد. این وسیله به‌ آرامی فک فوقانی را به‌طرف جلو می‌کشد (به‌جای عقب) که باعث رسیدن فک فوقانی به فک تحتانی خواهد شد. این دستگاه دارای دو پد بوده که یکی بر روی پیشانی و دیگری بر روی چانه قرار گرفته و به وسیله‌ی یک قاب عمودی به یکدیگر متصل شده‌اند. سیم‌های فلزی یا لاستیکی که از این قاب به بریس قرار گرفته بر روی دندان‌ها متصل شده‌اند، وظیفه‌ی اعمال فشار را بر عهده دارند. احتمالاً لازم است تا این وسیله را روزانه به مدت 14 تا 16 ساعت استفاده کنید.

طول مدت درمان

زمان مورد نیاز برای درمان با هدگیر به نامرتبی دندان و مشکل مورد درمان بستگی خواهد داشت. کودکان معمولاً هدگیر را روزانه 12 تا 14 ساعت به مدت 9 تا 18 ماه مورد استفاده قرار می‌دهند. در صورتی‌که ساعات استفاده از هدگیر به اندازه‌ی تجویز شده نباشد، مدت ‌زمان درمان طولانی‌تر خواهد شد. لازم نیست که هدگیر به مدت 12 تا 14 ساعت به‌طور متوالی استفاده شود بلکه استفاده از آن در طول 24 ساعت کافی خواهد بود. برای مثال شما می‌توانید هدگیر خود را یک ساعت به هنگام صبح استفاده کرده، آن را باز کرده و به مدرسه بروید و سپس دوباره به مدت 11 ساعت آن را مورد استفاده قرار دهید. اگر استفاده از هدگیر را متوقف کنید، ممکن است دندان‌های شما حرکت کرده و پیشرفت‌های حاصل شده را از بین ببرد. شما باید روزانه به مدت 10 ساعت از هدگیر استفاده کنید تا آثار ایجاد شده حفظ شوند. پیشرفت بیشتر نیز زمانی حاصل می‌شود که هدگیر روزانه بیش از 10 ساعت مورد استفاده قرار گیرد.

اصول و مراقبت‌ها

از هر مدلی از هدگیرها که استفاده می‌کنید، موارد مهمی وجود دارند که باید آن‌ها را بدانید. احتمالاً ضروری‌ترین مورد این است که برای مؤثر بودن درمان، باید دقیقاً از دستورالعمل‌های ارائه شده برای استفاده از هدگیر پیروی کنید؛ این به معنی استفاده از هدگیر به‌صورت روزانه به مدت‌زمان تعیین شده می‌باشد. اگر یک شب استفاده از هدگیر را فراموش کردید، باید در روز بعد این زمان از دست رفته را جبران کنید، در غیر این صورت هر پیشرفتی که در هفت روز گذشته حاصل کرده‌اید ممکن است از بین برود.

احساس ناراحتی به هنگام استفاده از هدگیر ارتودنسی امری طبیعی است. خوشبختانه اگر به‌طور متعهد از این وسیله استفاده کنید، ناراحتی ناشی از آن در طول چند روز از بین خواهد رفت. متخصص ارتودنسی ممکن است به شما پیشنهاد دهد تا از مسکن‌های بدون نیاز به نسخه مانند ایبوپروفن و یا رژیم‌های غذایی نرم استفاده کنید تا از میزان ناراحتی شما کاسته شود.

در برخی از اوقات ممکن است به هنگام جویدن غذا شاهد مقداری درد و یا شل شدن دندان‌های آسیا باشید. این موارد طبیعی بوده و نشان دهنده‌ی تأثیر هدگیر می‌باشند. با این‌ حال اگر احساس درد غیرطبیعی داشتید و یا متوجه شل شدن نوار روی دندان آسیای بزرگ (نواری که هدگیر به آن متصل می‌شود) شدید و یا احساس کردید که هدگیر اندازه‌ی شما نیست، ممکن است مشکلی ایجاد شده باشد. در این مورد بلافاصله با متخصص ارتودنسی خود تماس بگیرید.

نکات و توصیه‌ها

• یادگیری نحوه‌ی نصب و برداشتن هدگیر به صورت ایمن و صحیح اهمیت زیادی دارد. حتماً:
  • همیشه بندهای هدگیر را قبل از کمان صورت باز کنید.
  • همیشه سیم‌های هدگیر را قبل از کمان صورت باز کنید.
  • هیچ‌گاه هدگیر خود را به ‌صورت کامل و بدون باز کردن بندها بر روی سر خود قرار نداده و یا آن را خارج نکنید.
• از آنجایی‌که هدگیر یک ابزار اضافی متصل به بریس اصلی است، باید آن را به هنگام غذا خوردن، خوابیدن و مسواک زدن باز کنید.
• همیشه هدگیر خود را قبل از ورزش و انجام کارهای سنگین باز کنید تا از آسیب دیدن آن و یا آسیب دیدن دندان‌ها و صورت شما جلوگیری شود.
• در موارد نادر، به هنگام استفاده از هدگیر آسیب‌هایی به چشم گزارش شده‌اند. در صورت بروز این مورد آن را به‌ عنوان یک مورد اورژانسی در نظر گرفته و بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید.
• اگر هر قسمتی از هدگیر شما به هنگام خواب جدا شد، استفاده از هدگیر را متوقف کرده و یک نوبت ویزیت در اولین زمان ممکن با متخصص ارتودنسی خود رزرو کنید. در صورت بروز این مشکل تا زمان ملاقات بعدی خود صبر نکنید.
• هدگیر خود را در همه‌ی نوبت‌های ویزیت به همراه داشته باشید و در صورت وجود هر گونه مشکل، آن را به متخصص ارتودنسی اطلاع دهید.

مراقبت از دندان‌ها در زمان استفاده از هدگیر

باید برای مسواک زدن دندان‌ها، هدگیر خود را باز کنید. مهم است که دندان‌های خود را روزانه حداقل دو مرتبه به مدت 5 دقیقه مسواک کنید. از خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کنید. در صورت امکان، یک مسواک همراه خود داشته و آن را پس از صرف ناهار استفاده کنید. برای مراقبت بیشتر از دندان‌ها، روزانه در زمانی غیر از زمان مسواک زدن دندان‌ها، از یک دهان‌شویه‌ی بدون الکل استفاده کنید. به مدت 20 دقیقه پس از استفاده از دهان‌شویه، از غذا خوردن و شستشوی دهان خود خودداری کنید. نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های قندی و همچنین مراقبت ضعیف از دندان‌ها و تجهیزات ارتودنسی باعث آسیب دائمی به دندان‌های شما خواهند شد.