پس از پایان درمان ارتودنسی چکار کنیم؟

۱- نگهدارنده شفاف یا Essix retainer:

پس از پایان درمان ارتودنسی و باز شدن براکت ها دندان ها به شدت لق هستند. به علت حرکت دندان ها طی درمان استخوان و بافت لثه ای پیرامون دندان ها بی ثبات و تغییریافته هستند و توسط نیروهای بسیار سبک مانند نیروی لب و زبان جابجا می شوند. به ویژه دندان هایی که به شدت نامرتب بودند تمایل دارند به شرایط ابتدایی خود بازگردند.

برای پیشگیری از این مشکل از وسایل ثابت یا متحرک به نام نگهدارنده استفاده میکنیم. طول و تناوب استفاده از این وسایل به سن، شرایط درمانی و میزان نامرتبی اولیه بستگی دارد و باید کاملا طبق نظر ارتودنتیست درمانگر برنامه ریزی شود تا نتایج درمانی پایدار بمانند.

این نوع ریتینر متحرک و شفاف است و از فاصله تقریبا نزدیک قابل مشاهده نیست.

به فاصله کمی پس از برداشت براکت ها این پلاک ها توسط ارتودنتیست به بیمار تحویل داده می شود. به طور معمول پلاک ها در ابتدا ۲۴ ساعته استفاده می شوند و سپس طبق نظر پزشک تعداد ساعات استفاده کاهش پیدا می کند.

پلاک های ریتینر در هنگام غذا خوردن خارج می شوند و در سایر ساعات در دهان قرار دارند.

یک مسواک soft مخصوص ریتینر ها تهیه می شود و در زمانی که دندان ها مسواک می شوند پلاک ها هم تمیز می شوند. تمیز کردن پلاک ها با آب سرد یا ولرم و صابون مایع انجام می شوند. از آب داغ و خمیردندان هیچ وقت نباید استفاده شود.

پلاک های نگه دارنده essix ممکن است پس از چند ماه استفاده ترک خورده و در دهان قرار نگیرند. در صورت بروز همچنین اتفاقی حتما به متخصص مراجعه کنید و در صورت نیاز قالب گیری برای ساخت پلاک جدید انجام می شود.

علاوه بر تمیز کردن پلاک هر چندوقت یک بار جعبه پلاک نیز باید تمیز شوند تا میزان تجمع باکتری ها کاهش پیدا کند.

مزایای نگهدارنده شفاف:

پلاک اسیکس نامرئی است و کسی متوجه آن نمیشود.حجم  اسیکسدر دهان کمتر است وان را کمتر احساس میکنید و راحت تر میتوانید صحبت کنید.

این پلاک ها متحرک هستند میتوان درمواقع خاص آنها را ازدهان خارج کرد وتمیز کردن وبهداشت دهان با پلاک متحرک بسیار راحت تر وبهتر است.

این پلاک کامل دندان هارا به صورت کامل دربر میگیرد وهم پوشانی دارد

نقاط ضعف نگهدارنده شفاف:

پلاک را در معرض حرارت خشک یا مرطوب قرار ندهید چرا که ممکن است ذوب شده و تاب بردارد و از شکل اصلی خود خارج شود. در این صورت باید مجددا وسیله برایتان ساخته شود

اگر انسان فراموش کاری هستید امکان گم کردن وهزینه مجدد پلاک برای شما وجود دارد

2_ریتینرهالی:

ریتینر هالی یک نگهدارنده غیر ثابت از جنس پلاستیک است و مخصوص دهان فرد،بر اساس قالب تهیه شده از سقف دهان بیمار ساخته می شود و چند گیره یا قلاب دارد که وسیله را به دندانهای آسیاب بزرگ اول وصل میکند و یک سیم کمانی کوتاهی که بر روی دندانهای جلویی قرار میگیرد
این نوع از نگهدارنده ها قابلیت تنظیم شدن دارند و برای هر فرد با توجه به قالب دهانش ساخته می شود. این نوع از نگهدارنده ها جنسی بسیار خوب دارند و ماندگار هستند

مزایای ریتینر هالی:

مهمترین مزیت این وسیله، این است که میتواند اصلاحات جزئی انجام دهد و اگر دندانها پس از براکت کمی حرکت بازگشتی داشته اند، آن را اصلاح نماید. همچنین گاهی نیازی به براکت نیست و تنها کمی اصلاح در موقعیت دندانها لازم است که در این شرایط هم میتوان به جای براکت، از هالی استفاده کرد.
در صورت شکستگی ریتینر هالی قابل تعمیر می باشد.
رنگ هالی را میتوان انتخاب کرد. بخش پلاستیکی هالی در رنگهای مختلف ساخته میشود بنابراین میتوانید مطابق سلیقه خود بیمار رنگ آن را تعیین کنید.

نقطه ضعف:

پلاستیک بدنه هالی، در مقابل حرارت آسیب پذیر است پس آن را زیر آب داغ یا در معرض منابع حرارتی دیگر قرار ندهید
پلاک هالی در دندان ها قابل مشاهده است.
این رینینر برخلاف پلاک اسیسکس هم پوشانی کامل دندان هارا ندارد وپلاک سطح رویی دندان هارا می پوشاند
قسمت انتهایی این پلاک بین دندان های سه وچهار میباشد که ممکن است در دراز مدت بین این دندان ها فاصله بیندازد.

۳_فیکس ریتینر یا ریتینر ثابت:

ریتینر ثابت ارتودنسی توسط یک سیم فلزی به پشت دندان‌ها می چسبد، این عمل باعث می شود مخفی بماند و در واقع نگهدارنده مخفی نام دارد.

با توجه به اینکه با فراموشی یا خارج کردن مکرر نگهدارنده ارتودنسی از دهان ممکن است درمان با مشکل روبرو شود، متخصص ارتودنسی ترجیح می دهند از روش ثابت در نگهدارنده استفاده کنند.

سیم پشت دندانی می تواند بقایای مواد غذایی و باکتری ها را به دام بیندازد ، که این وضعیت می تواند شانس شما برای حفظ بهداشت دهان و دندان را کاهش دهد.

همچنین ، مانند هر نوع دستگاه دندانی دیگر ، یک نگهدارنده دائمی می تواند بعد از مدت طولانی آسیب ببیند یا به راحتی شکسته شود. اگر بشکند با وجود دائمی بودن باید آن را تعمیر کنید و یا اینکه آن را با یک ریتینر ثابت جدید جایگزین کنید.

و در آخر استفاده از این نگهدارنده ها میتواند باعث ناراحتی شما شود. زیرا زبان میتواند به آن برخورد کرده و نسبت به نگهدارنده حساس شود.

مهمترین فایده نگهدارنده های ثابت این است که حتی اگر فراموشکار باشیم باز هم دندان های شما در حالت صاف باقی میماند زیرا نگهدارنده توسط متخصص با سیمان و چسب مخصوص فیکس شده است.

بزرگترین نقطه ضعف و عیب و ایراد این نگهدارنده ها این است که احتمال تشکیل پلاک و تارتار یا همان جرم پشت دندانی را افزایش میدهند.

مزایای ریتینر ثابت:

مهمترین فایده نگهدارنده های ثابت این است که حتی اگر فراموشکار باشیم باز هم دندان های شما در حالت صاف باقی میماند زیرا نگهدارنده توسط متخصص با چسب مخصوص فیکس شده است.

عمرطولانی این پلاک

در هنگام صحبت کردن یا خندیدن، دیده نمیشود. بنابراین زیبایی لبخند تغییری نمیکند.

مزیت دیگر ثابت بودن تثبیت کننده، این است که بیست و چهار ساعته در حال کار است و امکان کوچکترین بازگشتی در موقعیت دندانها وجود ندارد. 

نقاط ضعف:

بزرگترین نقطه ضعف و عیب و ایراد این نگهدارنده ها این است که احتمال تشکیل پلاک و تارتار یا همان جرم پشت دندانی را افزایش میدهند.

در ریتینر ثابت اغلب تنها شش دندان جلویی با سیم تثبیت کننده ارتودنسی ثابت میشوند

بنابراین اگر سیم آن شکست یا در آمد، حتما به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید تا مشکل را برطرف کند تا از حرکت دندان ها جلوگیری شود.

نظافت و نگهداری از ریتینرها:

یکی از مهمترین نکاتی که در استفاده از نگهدارنده های ارتودنسی باید به آن ها دقت کرد، نظافت از آن است که بسیار اهمیت دارد. در برخی از مواقع لکه های سفیدی بر روی نگهدارنده ها به وجود می آید که این لکه ها در اثر رسوبات به وجود آمده بر اثر بزاق دهان است. در واقع باید بدانید که نگهدارنده ها نیز مانند دهان و دندان نیاز به تمیز شدن دارند. بنابراین نگهداری و نظافت به موقع از این نوع نگهدارنده ها واجب است. شما باید هر زمان که نگهدارنده های متحرک را از دهان خود خارج می کنید،آن را به صورت مرتب و در همان زمان تمیز کنید، زیرا اگر جرم ها و کثیفی بر روی نگهدارنده ها جمع شود، خیلی سخت تر پاک می شود. برای شست و شوی نگهدارنده ها، باید از یک مسواک نرم و صابون استفاده کرد. دقت کنید هیچ گاه از مسواک های زبر برای اینکار استفاده نکنید زیرا سطح نگهدارنده دچار خارش می شود. همچنین برای هر چه تمیز شدن بهتر نگهدارنده ها، بهتر است آن را در محلول های شست و شوی دندان مصنوعی نیز نگهداری کرده و تمیز کنید. سعی کنید هر روز صبح این کار را انجام دهید.
چندین روش برای تمیز کردن نگهدارنده های ثابت توسط نخ دندان وجود دارد. یک روش استفاده از فلاس تریدر (floss threader) ها میباشد. این وسیله قطعه ای پلاستیکی است که برای هدایت نخ دندان بین دندان و سیم های نگهدارنده مورد استفاده قرار میگیرد. زمانی که نخ دندان بین دندانها قرا گرفت با حرکت آن به بالا و پایین میتوان فضای میان دندانها و زیر سیمها را تمیز کرد.
تکنیک دیگر استفاده از سوپرفلاس میباشد. این نخ ها مخصوص استفاده در طی درمان ارتودنسی هستند و یک تکه نخ دندان با انتهایی ضخیم شده میباشد.این انتهاهای ضخیم شده امکان عبورنخ دندان از بین سطوح دندانی را فراهم می کند.سپس میانه نرم این نخ دندان برای تمیز کردن سطوح بین دندانی بکار می رود.

اگر میخواهید ارتودنسی دندان انجام دهید ولی هنوز هیچ اقدامی انجام نداده اید، میتوانید به مطب دکتر سیدامین همایونی از متخصصان باتجربه تهران مراجعه کنید. ما در مطب دکتر همایونی با ارائه مشاوره رایگان به شما کمک میکنیم که متناسب با بودجه و مشکلتان، بهترین درمان و دستگاه ارتودنسی را انتخاب کنید. علاوه بر این، شما را در تمام طول دوره درمان تنها نمیگذاریم و تمام اطلاعات لازم در این خصوص را به صورت منظم در اختیار شما قرار میدهیم