علل به وجود آمدن مشکلات ارتودنسی

علل به وجود آمدن مشکلات ارتودنسی

ناهنجاری های دندانی-فکی به علل گوناگونی رخ می دهند. تقریبا کلیه این ناهنجاری ها قابل پیشگیری و درمان هستند. مهمترین دلایل ایجاد این مشکلات شامل موارد ذیل می باشد.
شایعترین مشکل فکی و مشکلات ارتودنسی با زمینه ارثی جلوآمدگی فک پایین است به طوریکه جلوآمدگی فک پایین از یک نسل به نسل دیگر منتقل می شود  بروز جهش های خاص ژنتیکی در مراحل اولیه تکامل جنین می تواند سبب انواع گوناگونی از ناهجاری های دندانی فکی شود. یک سری از ناهنجاری ها به علت عوامل محیطی ایجاد می شوند. بسیاری از مشکلات ارتودنسی زمینه ارثی دارد به طوری که در بسیاری از موارد فک کوچک از مادر و دندانهای بزرگ از پدر به ارث می رسد که باعث شلوغی دندانها و نامرتبی آنها می شود که به آن کراودینگ Crowding می گویند یا ممکن است فک بزرگ از پدر و دندانهای کوچک از مادر به ارث برسد و باعث فاصله  بین دندان‌ها  شود که به آن Spacing می گویند. اگر کودک شما بیش از 5 سال سن دارد و هنوز با اشتیاق و به صورت طولانی مدت انگشت می مکد وی را تشویق به ترک آن کنید. متخصص ارتودنسی می تواند در ترک این عادات به شما کمک نماید. ضربه‌هایی كه به فك و گردن بچه‌ها یا به مفصل استخوان گیجگاهی فكی كودك وارد می‌شود و یا هنگامی که کودک هنگام راه رفتن و دویدن با چانه به زمین می‌خورد یا از پلکان می افتد و زیر چانه کودک پاره می‌شود، بسیار اهمیت دارد. این ضربه‌ها می‌تواند باعث شكستگی‌های كوچكی در مفصل گیجگاهی فكی ‌شود كه اغلب دیده نمی‌شود. هرچند درمان خاصی هم ندارد ولی ممكن است باعث اختلال رشدی در مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) شود و به‌تدریج با رشد کودک صورت وی کج می شود. مصرف داروهای خاصی در مادران باردار و قرار گرفتن در معرض برخی ترکیبات شیمیایی  یا تماس با اشعه X ممکن است سبب ایجاد اختلال در تکامل سیستم دندانی فکی شود. هم چنین مصرف سیگار یا الکل در دوران باردار احتمال بروز این مشکلات را افزایش می دهد.عاداتی مثل تنفس دهانی، مکیدن انگشت، مکیدن زبان، مکیدن ناخن و لب می تواند باعث ناهنجاری دندانی فکی شود تمام نوزادان انگشت می مکند. مشکل زمانی ایجاد می شود که این عادت در سنین بالاتر نیز ادامه یابد.

نکات مهم
آنچه والدین باید به آن دقت زیادی داشته باشند این است كه بعد از ضربه‌هایی كه به‌صورت و دندان‌های كودك وارد می‌شود و با شكستن دندان شیری همراه است باید بیمار تحت ویزیت متخصص ارتودنسی قرار بگیرند. اگر متخصص ارتودنسی تشخیص داد كه انحراف در صورت کودک ایجاد شده می‌تواند با دستگاه‌های ساده ارتودنسی از این انحراف جلوگیری كند و از این‌كه در آینده صورتش كج شود و مجبور به جراحی و درمان‌های پیچیده شود، پیشگیری كند. گاهی به دلایلی که هنوز کامل شناخته نشده است، رشد فک پایین در یک سمت بیش از سمت دیگر می شود. نتیجه این امر بروز انحراف در فک پایین است که یکی از مشکلات ارتودنسی میباشد. گاهی بزرگ یا کوچک بودن یک یا تعدادی از دندان ها سبب نامرتبی سیستم دندانی می شود. از دست رفتن زودهنگام دندانهای شیری از عوامل دیگر ایجاد ناهنجاری است این تفکر که دندانهای شیری دندانهایی موقتی و بنابراین کم ارزش هستند کاملا اشتباه است. یکی از مهمترین وظایف دندانهای شیری حفظ فضای موجود در فک ها تا موعد مناسب برای رویش دندانهای دائمی است. اگر یک دندان شیری زودتر از موعد بیفتد ،دندانهای مجاور به طرف فضای خالی شده حرکت خواهند کرد و در نهایت دندان دائمی زیرین یا نمی تواند رویش یابد(نهفته می ماند) و یا خارج از نظم و ترتیب خواهد رویید. گاهی برخی دندانهای دائمی در فک بیمار غایب هستند و به این ترتیب سیستم دندانی دچار مشکلاتی در نظم و ترتیب دندانها می شود. گاهی وجود دندان اضافه باعث می شود که تعداد دندانها بیشتر از تعداد نرمال باشند و بدین ترتیب باعث انحراف دندانها می شود. شایعترین دندان اضافه یک دندان پیش در خط وسط فک بالا می باشد. مهمترین راه پیشگیری از این مشکلات حفظ بهداشت دهان و دندان از همان کودکی است تا اینکه دندان شیری دچار پوسیدگی نشود. در صورتی که دندان شیری زودتر از موعد از دست برود برای بیمار بایستی فضا نگه دارنده یا Space Maintainer ساخت. برخی از کودکان به جای بینی از دهان تنفس می کنند. تنفس دهانی ممکن است به علت انسداد نسبی یا کامل مسیر تنفس از بینی یا به دلایلی از جمله سینوزیت، آلرژی یا بزرگ بودن لوزه ها، پولیپ بینی و غیره صورت گیرد. در این صورت علاوه بر ارتودنسی بیمار نیاز دارد که توسط متخصص گوش و حلق و بینی معاینه شود تا تنفس دهانی بیمار اصلاح شود. در تمام این موارد می‌توان با درمان به موقع از برخی مشكلات حاد و جراحی‌های فك مشکلات ارتودنسی جلوگیری كرد.