دندان عقل و ارتودنسی

آیا دندان عقل باید قبل از درمان ارتودنسی کشیده شود؟

دندان عقل آخرین دندانی است که رشد می‌کند و معمولا در سنین 17 تا 25 سالگی جوانه می‌زند. اما به لطف حضور 28 دندانی که قبلا روئیده‌اند، فضای بسیار کمی برای رشد دندان عقل وجود دارد. این امر منجر به نهفتگی دندان عقل می‌شود و به جای آنکه دندان به صورت صاف رشد کند، کج می‌روید و دندان‌های اطراف را نیز تحت فشار قرار می‌دهد. از آنجایی که دندان نهفته عقل به سایر دندان‌ها فشار وارد می‌کند، باعث اختلال در سایر دندان‌هایی می‌شود که به تازگی از طریق درمان ارتودنسی مانند بریس دایمون، ارتودنسی پشت زبانی و بریس اینویزالاین اصلاح شده‌اند به همین دلیل، متخصص ارتودنسی یا دندانپزشک پیشنهاد کشیدن دندان عقل قبل از ارتودنسی می‌کنند. اما این مورد تنها دلیل کشیدن دندان عقل محسوب نمی‌شود.

دلایل کشیدن دندان عقل

در برخی از موارد، دندان عقل هیچ گونه تهدیدی برای سایر دندان‌ها ندارد و باعث ایجاد مشکل نمی‌شود. با این حال، نهفتگی دندان عقل می‌تواند باعث بروز مشکلات دندانی متعددی شود که این موارد عبارتند از: بیماری پریودنتال که تحت عنوان بیماری لثه شناخته می‌شود به علت انتشار سم حاصل از پلاک اطراف دندان عقل نیمه نهفته به وجود می‌آید زیرا تمیز کردن این دندان دشوار است. این سموم باعث عفونت، تورم، قرمزی، التهاب و خونریزی لثه می‌شوند. درمان نکردن این عارضه می‌تواند به بیماری‌های بسیار مزمنی بیانجامد که در نهایت باعث از بین رفتن دندان شود، پوسیدگی دندان زمانی رخ می‌دهد که مقدار زیادی پلاک در اطراف دندان عقل جمع شود و باعث از بین رفتن مینای دندان و در نهایت پوسیدگی آن شود یا آبسه در اطراف دندان عقل تشکیل می‌شود زیرا تمیز کردن دندان عقل کار دشواری است و حتی پس از مسواک زدن دندان نیز پلاک‌ها باقی می‌ماند و باکتری‌های موجود روی دندان باعث پوسیدگی و خراب شدن دندان می‌شوند، گاهی اوقات کیست و تومورهای خوش خیم در اطراف دندان عقل تشکیل می‌شوند. اگرچه این عارضه بسیار نادر است، عدم رویش کامل دندان عقل منجر به بروز این اختلال می‌شود.

مزایای کشیدن دندان عقل برای سلامت عمومی بدن

کشیدن دندان عقل مزایای بسیار زیادی دارد. اما کشیدن دندان عقل به تنهایی نمی‌تواند به بهبود وضعیت سلامت بدن کمک کند. بهداشت دهان و دندان و بهداشت کلی دهان ارتباط مستقیمی با سایر بیماری‌ها مانند بیماری قلبی دارد. در صورتی که بافت لثه اطراف دندان عقل نهفته عفونت کند و فرد به بیماری لثه مبتلا شود، باکتری موجود در عفونت می‌تواند وارد جریان خون شود و منجر به بیماری‌های قلبی و حتی عفونی شود، این دو عارضه می‌توانند زندگی بیمار را تهدید کنند. کشیدن دندان عقل می‌تواند ریسک بروز این بیماری‌ها را کاهش دهد. بیماری لثه باعث می‌شود که کنترل دیابت دشوار شود زیرا سطح قند در دهان را افزایش می‌یابد. بنابراین می‌توان گفت که بیماری لثه و دیابت با هم ارتباط دارند. سطح قند دهان افراد دیابتی بالا است که این امر باعث می‌شود دهان آنها به مکان مناسبی برای رشد باکتری‌ها تبدیل شود و ریسک بیماری لثه افزایش یابد. از سوی دیگر، بیماری لثه در افراد دیابتی که به علت بالا بودن سطح قند خون ( در پی عفونت ) ایجاد شده است باعث بروز برخی اختلالات در سلامت آنها می‌شود. بنابراین کشیدن دندان عقل می‌تواند ریسک عفونت دهان و دندان را کاهش دهد، سطح قند خون را پائین بیاورد، و ریسک عوارض ناشی از دیابت را کاهش دهد. کشیدن دندان عقل می‌تواند از نامرتبی دندان‌ها جلوگیری کند، فک را در وضعیت مناسبی قرار دهد، و از بروز برخی مشکلات مربوط به فک مانند درد، اختلال در حرف زدن، جویدن، یا نفس کشیدن جلوگیری نماید.

آیا باید به متخصص مراجعه کرد؟

برخی از افراد ترجیح می‌دهند قبل از بروز هرگونه مشکلی، دندان عقل خود را بکشند، حال آنکه عده‌ای دیگر تا زمانی که با مشکلات دهان و دندان مواجه نشوند به فکر کشیدن دندان عقل نخواهند افتاد. اما عده‌ای دیگر در خصوص تصمیم گیری برای زمان کشیدن دندان عقل دچار تردید می‌شوند. متخصص دندانپزشکی به معاینه دندان می‌پردازد و ضرورت کشیدن دندان عقل و علل آن را به بیمار توضیح می‌دهد. به عنوان مثال در مواردی که دندان عقل باعث بروز مشکلات شده باشد یا ریسک مشکلات دهان و دندان را در آینده به وجود بیاورد، متخصص ارتودنسی انجام جراحی دندان را توصیه خواهد کرد. در این حالت، ریسک انجام جراحی نسبت به نگه داشتن دندان عقل نهفته کمتر است