درد ارتودنسی
درد ارتودنسی؛ علت و روشهای کاهش درد آن
زمانی که در مورد ارتودنسی صحبت میشود اولین چیزی که به ذهن افراد میرسد دردی است که همراه با قرار دادن بریسها روی دندانها ایجاد میشود. حتی برخی مردم فکر میکنند که بریسها در غذا خوردن روزانه آنها مشکل ایجاد میکند. معمولاً در چند روز اول پس از این که بریسها روی دندان قرار داده شدند، شما کمی احساس ناراحتی میکنید زیرا دندانها به وجود آنها عادت ندارند. معمولاً پس از چند روز یا حداکثر پس از یک هفته این ناراحتیها از بین میروند. همچنین در طول دوره درمان ارتودنسی کمی درد و ناراحتی در دهان احساس میشود که به این دلیل است که سایش بریسها به گونهها، دندانها و لبها باعث ایجاد زخم و ناراحتی در دهان میشود. روشهای متعددی برای از بین بردن درد ناشی از وجود ارتودنسی در دهان وجود دارد.
علت
علت ایجاد درد ارتودنسی هنوز به طور کامل شناخته نشده است اما این درد میتواند به دلیل تغییرات ایجادشده در گردش جریان خون به دلیل فشار وارده از طرف بریسها و ترشح برخی پروتئینها مانند ماده پی و پروستاگلاندین باشد. این یک واکنش طبیعی بدن همانند واکنشهای التهابی نسبت به جراحت و آسیبدیدگی است. درد نسبت به واکنشهای بیولوژیکی ساده پیچیدهتر است. به هر حال، تجربه بیمار از دردهای گذشته بر تأثیر واکنشهای آتی تأثیر میگذارد. به همین دلیل تجربه ارتودنسی برای برخی بیماران تجربهای دشوار است در حالی که برای برخی دیگر با مشکلات کمتری همراه است. همچنین جنسیت، سطح استرس، وضعیت عاطفی و روانی و سن بیمار نیز در این تجربه تأثیرگذار است. هر فرد واکنش منحصربه فردی دارد، بنابراین روشهای کاهش درد نیز برای هر فردی متفاوت است.
درمان
مصرف داروهای مسکن
مصرف مسکن واضحترین روش کاهش درد است. مصرف داروهای مسکن مانند ایبوپروفن و استامینوفن میتواند درد را در فکها و لثه کاهش دهد. این درد عمیق به دلیل جابجایی تدریجی دندانها ایجاد شده و به مرور با عادت کردن دندانها به این وضعیت کاهش مییابد. داروهای مسکن بهترین روش کاهش درد نیستند زیرا ممکن است اعتیادآور باشند. این داروها در صورت تجویز پزشک برای یک دوره درمانی کوتاه مؤثر و قابل توصیه هستند.
استفاده از بیحس کنندههای خوراکی
اوراژل و آنیسول مسکنهایی هستند که میتوان آنها را مستقیماً روی دندانها استفاده کرد. با استفاده از گوش پاککن یا با استفاده از انگشت میتوانید ژلهای بیحس کننده را در قسمتهایی که درد دارد بمالید. طعم این ژلها خوب نیست اما به کاهش درد ناشی از جابجایی دندانها کمک میکنند.
یخ درمانی و خوردن یخ
مانند انواع دیگر آسیبدیدگیها، استفاده از کمپرس سرد در ناحیه دردناک میتواند درد ناشی از التهاب را کاهش دهد. استفاده از یک بسته یخ یا ژل یخی در بیرون از دهان میتواند به کاهش درد کمک کرده و ناراحتیهای دهانی را برطرف نماید. آب یخ نیز اثر خوبی دارد و یک روش آسان برای کاهش ناراحتیهای ناشی از وجود ارتودنسی در دهان است. دمای انجماد باعث بیحس شدن دهان و کاهش التهاب درد زخمهای لثه میشود.
استفاده از موم ارتودنسی
بیشتر متخصصین ارتودنسی پس از هر بار تنظیم بریسها، استفاده از مومهای مخصوصی را به بیماران توصیه میکنند. مومهای ارتودنسی مانعی بین قسمت داخلی لبها و گونهها با براکتها یا بریسها ایجاد میکنند. این مانع از آسیب دیدن لثهها نیز پیشگیری میکند. استفاده از مومهای ارتودنسی روی دندانها، بریسها و لثه به کاهش ناراحتیهای ناشی از استفاده از ارتودنسی کمک میکند.
زمانی که وسایل ارتودنسی در دهان قرار داده شدند سیمهای آن که حالت برجستگی دارند باعث خراشیده شدن قسمتهای داخلی دهان میشوند. موم به کاهش اصطکاک بین بریسها و لب و گونه و لثه کمک میکند.
باید موم را از ظرف آن خارج کرده و با انگشت خود به آن قالب دهید. قالب ایجادشده را مستقیماً روی براکتهایی که باعث ناراحتی میشوند قرار دهید. در صورتی که سهواً موم را فرو دادید نگران نباشید زیرا این مومها سمی نیستند. به یاد داشته باشید که باید قبل از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، موم را از دهان خود خارج کنید. توصیه میشود پس از خوردن هر وعده غذایی از موم استفاده کنید.
شستن دهان با آبنمک گرم
یکی دیگر از روشهایی که به سرعت درد را کاهش میدهد، شستن دهان با آبنمک گرم است. نمک به طور طبیعی خاصیت درمانی دارد بنابراین دفعه بعد که بریسها را تنظیم میکنید با کمی آبنمک دهان خود را بشویید. آبنمک به بهبود زخمها و شکافهای داخل دهان و لثه کمک میکند؛ بنابراین هر زمانی که احساس ناراحتی کردید، دهان خود را با آبنمک بشورید تا فرایند بهبودی شما تسریع شود.
ماساژ دادن لثه
ماساژ دادن یک روش دیگر برای کاهش درد ناشی از تنظیم بریسها است. با استفاده از انگشتان خود میتوانید لثه خود را ماساژ دهید. برای دستیابی به نتایج مطلوب با یک تکه یخ به لثه خود ضربات آرامی بزنید و سپس آنها را ماساژ دهید، با این کار تورم لثهها کاهش مییابد.
رعایت بهتر بهداشت دهان و دندان
بیشتر دردهایی که در ارتودنسی، بیمار تجربه میکند ناشی از رعایت ضعیف بهداشت دهان و دندان است. به عنوان یادآوری به تمام افرادی که ارتودنسی کردهاند: زمانی که بریسها در دهان شما قرار دارند، تمیز کردن دندانها به تنهایی کافی نیست. شما باید بریسها را هم به طور کامل تمیز کنید. بریسها و دیگر تجهیزات ارتودنسی باقیماندههای غذا و نوشیدنیها را جذب کرده و باعث تجمع پلاکها روی دندان شده و باعث لکه شدن دندانها میشوند. به همین دلیل بسیاری از متخصصین ارتودنسی، مسواک کردن و نخ دندان کشیدن را بلافاصله پس از مصرف هر وعده غذایی قویاً توصیه میکنند تا باقیمانده غذاها از لابهلای دندانها خارج شوند. بریسها لبههای ضخیمی دارند که باعث مخفی شدن پلاکها میشود. به مرور زمان، بریسها مقادیر زیادی از پلاکها را روی خود جمع کرده و باعث بیماری دندانها مانند پوسیدگی دندان میشوند.
اجتناب از آسیبدیدگی با استفاده از گارد یا محافظهای دهانی
ورزش کردن در حالی که ارتودنسی در دهان هست، میتواند باعث آسیبدیدگی آنها شود. به همین دلیل استفاده از محافظ دندان در هنگام انجام ورزشهای پربرخورد مانند بسکتبال، بوکس، کشتی، هاکی و هاکی روی یخ، والیبال، فوتبال و بیس بال از اهمیت بالایی برخوردار است. حتی در حین انجام ورزشهای کم برخورد مانند کوهنوردی، بدمینتون، ژیمناستیک، اسکیت بورد و تنیس نیز احتمال آسیبدیدگی وجود دارد.
نوع محافظ دهانی مورد استفاده به نوع ورزشی که میخواهید در آن شرکت کنید بستگی دارد. محافظهای دهانی قالبی که توسط دندانپزشک ساخته میشوند گران هستند، استفاده از محافظهای دهانی عمومی که میتواند از دندانهای شما محافظت کند گزینه ارزانتری است. همچنین شما میتوانید از انواع مختلف محافظهای دهانی پهنتر، دو لایه و انواع انعطافپذیر آن نیز استفاده کنید.
غذاهای نرم بخورید
دندانهای شما پس از سفت کردن بریسها حساستر میشوند. از خوردن غذاهای سفت و جویدنی خودداری کرده و بیشتر غذاهای نرم میل کنید. پوره سیبزمینی، کوکیها، پودینگ و سوپ غذاهای مناسبی هستند زیرا نیازی به جویدن و درگیر کردن دندانها ندارند