اثر وراثت در نامرتبی دندانها و موقعیت فکین
اثر وراثت در نامرتبی دندانها و موقعیت فکین
بدیهی است که خصوصیاتی همچون قد، اجزای چهره و حتی رفتار و بسیاری دیگر از ویژگی‌های انسانها و به طور کلی موجودات زنده، با وراثت و رفتار ژن‌ها مشخص می شوند. عوامل محیطی نیز بر رفتار ژن‌ها بی تاثیر نیستند و باعث ایجاد تغییراتی می‌شوند و در نهایت خصوصیات فردی بر اساس این دو عامل شکل می‌گیرند. در این مقاله اثر وراثت در نامرتبی دندانها و موقعیت فکین تشریح میگردد تا در این زمینه اطلاعات مفیدی به دست آورید.
رشد صورت از قانون وراثت مستثنی نبوده و همین دلیل شباهت فرزندان به پدر و مادر یا وابستگانشان است ولی تفاوت‌های آنان عمدتا ناشی از اثرات عوامل محیطی است.
بسیاری از مشکلات ارتودنسی به خاطر عامل ارث ایجاد می‌شوند. اثر وراثت در نامرتبی دندانها و موقعیت فکین بسیار چشمگیر است به طوری که اغلب فرزندان فک کوچک را از مادر و دندان‌های بزرگ را از پدر به ارث میبرند که این امر منجر به نامرتبی دندانها می شود. این مشکل را کراودینگ (Crowding) می‌گویند. گاهی احتمال دارد برعکس آن رخ دهد و فک بزرگ از پدر و دندان‌های کوچک از مادر به ارث برسد که این امر منجر به فاصله میان دندانها شده که آن را Spacing می‌نامند. شایع‌ترین و شناخته شده‌ترین مشکل فکی با زمینه ارثی جلو آمدگی فک پایین نسبت به فک بالا است. در مراحل اولیه تکامل جنین، بروز جهش‌های خاص ژنتیکی می تواند منجر به انواع گوناگونی از ناهجاری های‌دندانی فکی شود. برخی از مشکلات فکی با انجام درمانهای ارتوپدیک که توسط ارتودنتیست انجام میشود، قابل درمان هستند.
همان طور که بیان شد، دو عامل موجب رشد غیرطبیعی صورت و فکین می شود:
1 – ژنتیک یا وراثت
2 – محیط
اثر وراثت در نامرتبی دندانها
عامل وراثت در رابطه بین اندازه کوچک فک و اندازه دندانها اثر مستقیم دارد و ابعاد فک به شدت با ژن مرتبط است. اندازه فک ها به طور مستقیم با فضای مورد نیاز برای رویش دندانها در ارتباط است. اگر اندازه فک کوچک باشد، فضای لازم برای رویش دندانها وجود نخواهد داشت. دلیل بروز این مشکل عدم تناسب اندازه قوس فکین با دندانها است . برای مثال فرض کنید بیماری فک کوچک خود را از مادر و دندان‌های بزرگ را از پدر به ارث برده باشد ، در این صورت دندان‌های بزرگ امکان رویش و جای گیری منظم را در فک کوچک ندارند و دندانها به صورت نامنظم و بهم ریخته رویش میکنند . گفتنی است که عوامل دیگری از قبیل از دست دادن زود هنگام دندان‌های شیری بدون حفظ فضای آن‌ها یا رشد دندان‌های اضافی ، عدم وجود ترتیب درست رویش دندان‌های دائمی ، تنفس دهانی، عادات دهانی هم چون مکیدن انگشت و زبان نیز در ایجاد دندان‌های بهم ریخته و نامنظم اثرگذارند. علاوه بر مشکلات زیبایی که نامرتبی دندانها ایجاد میکند، به لحاظ بهداشتی نیز بهم ریختگی دندانها دردسرساز است زیرا نمیتوان دندانها را به خوبی تمیز کرد و در نهایت منجر به بروز پوسیدگی و مشکلات لثه‌ای شده و یا موجب ایجاد جرم بر روی دندانها می گردد. درکل نامرتبی و بهم ریختگی دندانها باعث به خطر افتادن سلامت حفره دهان، که اولین قسمت از دستگاه گوارش است، میشود. در افزایش احتمال بروز کرادینگ، عوامل محیطی نیز اثرگذار است. تغییرات رژیم غذایی نیز باعث اختلال در عملکرد فک‌ها شده و کاهش اندازه فک‌ها را که از قبل آغاز شده است، سرعت می‌بخشد.
